Rejestracja do podatku dochodowego oraz ubezpieczeń
Obowiązkiem osoby prowadzącej działalność jednoosobową jest rejestracja do podatku dochodowego od osób fizycznych oraz rejestracja do ubezpieczeń. Rejestracji dokonuje się w urzędach (urząd skarbowy, czeska instytucja zabezpieczenia społecznego, ubezpieczalnia zdrowotna) odpowiednich ze względu na miejsce zamieszkania. Jeżeli osoba prowadząca działalność jednoosobową nie posiada miejsca zamieszkania, decydująca jest lokalizacja siedziby.
Podatek dochodowy
Rejestrację należy dokonać do 15 od daty rozpoczęcia czynności, które są źródłem dochodu lub od momentu przyjęcia pierwszego dochodu z tytułu działalności.
Rejestracja do ubezpieczeń
Do 8 dni od dnia rozpoczęcia działalności.
Rejestracji do podatku dochodowego oraz do ubezpieczeń można dokonać za jednym zamachem wraz ze złożeniem podania o uzyskanie pozwolenia na działalność, bez konieczności chodzenia od urzędu do urzędu.
Okres podatkowy i wysokość podatku
Dla osób fizycznych to rok kalendarzowy. Wysokość podatku to 15 %.
PIT należy rozliczyć do 31 marca następnego roku kalendarzowego. To dotyczy podatników nie korzystających z usług doradcy podatkowego. Jeśli podatnik korzysta z takich usług, zeznanie podatkowe należy złożyć do 30 czerwca.
Koszty zryczałtowane – obniżenie podstawy opodatkowania
Osoba realizująca jednoosobową działalność gospodarczą nie ma obowiązku prowadzenia pełnej księgowości, jeżeli przychody nie przekraczają 2 mln koron. Gdy kwota ta nie zostanie przekroczona, można ograniczyć rozliczenia do tzw. ewidencji podatkowej, czyli księgowości uproszczonej.
Limit 2 mln koron będzie też górną granicą zastosowania tzw. kosztów zryczałtowanych. Przy obliczaniu podstawy opodatkowania nie odlicza się od sumy przychodów kosztów rzeczywistych, ale koszty procentowe, których stawki są określone w odpowiednich przepisach. Koszty zryczałtowane są szczególnie opłacalne dla osób, które nie ponoszą wysokich kosztów na działalność gospodarczą
Stawki kosztów ryczałtowych w roku 2023:
- 80% (najwięcej 1 600 000 KCZ na rok) przychodów w produkcji rolnej, leśnej i gospodarce wodnej realizowanej w formie produkcji rzemieślniczej, jako samodzielna działalność gospodarcza,
- 60% (najwięcej 1 200 000 KCZ na rok) przychodów z działalności gospodarczej wolnej, wiązanej i koncesjonowanej,
- 40% (najwięcej 800 000 KCZ na rok) przychodów przy innych rodzajach działalności wykonywanych na podstawie odrębnych przepisów (np. adwokaci, biegli rewidenci, doradcy podatkowi, architekci, lekarze itp.) lub przychodów z innej samodzielnie wykonywanej działalności zarobkowej (zawodowi sportowcy, artyści, biegli, tłumacze, syndycy masy upadłościowej itp.),
- 30% (najwięcej 600 000 KCZ na rok) przychodów z wynajmu składników majątkowych służących do prowadzenia działalności gospodarczej.
Dla przykładu:
Przedsiębiorca, który prowadzi działalność z zakresu doradztwa gospodarczego (jest to działalność wolna), uzyskał przychód w wysokości 3 mln koron. Jego koszty rzeczywiste wynoszą 600 tys. koron. Bardziej opłacalne będzie dla niego skorzystanie z ryczałtu rozliczeniowego, ponieważ pozwala mu on zaliczyć maksymalnie 1 200 000 koron jako koszty.
Dodajmy, że nie można od części przychodów odliczać kosztów ryczałtowych, a od części kosztów rzeczywistych. Trzeba pamiętać, że należy wybrać jedną z tych metod.
Jak zostało wyżej wspomniane, w Czechach rozlicza się dochody z działalności prowadzonej przez zlokalizowany na tym terytorium zakład stawką 15% podatku dochodowego. Jednakże w przypadku, gdy polski rezydent podatkowy uzyskał w ciągu roku dochody w Polsce (np. poprzez realizację usługi lub podjęcie zatrudnienia), musi je wykazać w zeznaniu podatkowym składanym w Polsce wraz z dochodem zagranicznym. Dochody z Czech nie mogą być po raz drugi opodatkowane w Polsce, mają wpływ na ustalenie stopy procentowej, a więc może się okazać, że podatek zapłacony w Polsce będzie wyższy, niż przewidywania przedsiębiorcy.
W przypadku osób fizycznych kwestia opodatkowania jest zindywidualizowana. Więcej informacji na ten temat można zasięgnąć w Krajowej Informacji Skarbowej.
Podstawa wymiaru ubezpieczenia i wysokość składek
W przypadku ubezpieczenia zdrowotnego podstawę wymiaru stanowi niepodatkowany zysk, który przedsiębiorca wykazuje w zeznaniu podatkowym. Podstawę ubezpieczenia społecznego stanowi jego połowa.
- Składki na ubezpieczenie społeczne: 29,2% podstawy wymiaru ubezpieczenia.
- Składka zdrowotna: 13,5%.
- Składka chorobowa: jest dobrowolna. Na 2023 rok wynosi 168 koron.
W pierwszym roku prowadzenia działalności zysk jest jeszcze nieznany. Przedsiębiorca płaci więc tzw. minimalne zaliczki. Są one wyliczane co roku w oparciu o średnie wynagrodzenie brutto. Po złożeniu zeznania podatkowego, następuje rozliczenie, przy którym może się okazać, że przedsiębiorca będzie zobowiązany do dopłaty.
Należy dodać, że składki na ubezpieczenia odprowadza się w jednym kraju UE. Jeżeli przedsiębiorca prowadzi działalność w Czechach, ale jednocześnie posiada źródło dochodów w innym państwie UE, powinien poinformować urząd ds. ubezpieczeń drugiego państwa i wnioskować o wydanie decyzji, w jakim państwie ma obowiązek opłacania składek. Potwierdzeniem obowiązku jest tzw. formularz A1.
W roku 2023 minimalne miesięczne zaliczki wynoszą:
- 2722CZK jako zaliczka na ubezpieczenie zdrowotne (jeśli działalność jest dodatkowym źródłem dochodu, przedsiębiorca jej nie opłaca, ponieważ robi to za niego pracodawca);
- 2944 CZK jako zaliczka na ubezpieczenie społeczne, gdy działalność jest głównym źródłem dochodu
- 1178 CZK jako zaliczka na ubezpieczenie społeczne, gdy działalność jest dodatkowym źródłem dochodu
Podatek ryczałtowy nie dla wszystkich
W Czechach istnieje też tzw. podatek ryczałtowy, który w jednej stałej kwocie miesięcznej obejmuje zaliczkę na PIT i składki. Kwota ta się nie zmienia przez cały rok kalendarzowy, a w roku 2023 wynosi 6 208 CZK na miesiąc. Przedsiębiorca korzystający z tej metody nie musi prowadzić księgowości ani składać zeznania podatkowego na koniec roku.
Nie może z niej jednak skorzystać osoba, która: jest zarejestrowana do VAT lub VAT-UE, jest jednocześnie zatrudniona, opłaca składki zdrowotne poza granicami Czech, jest wspólnikiem w spółce jawnej lub komplementariuszem w spółce komandytowej, jest dłużnikiem w postępowaniu upadłościowym.
