Rejestr podatników VAT w Republice Czeskiej
W Czeskiej Republice można wyszukiwać płatników VAT, korzystając z krajowego rejestru, do którego dostęp jest możliwy na stronie Ministerstwa Finansów Republiki Czeskiej. Oprócz aktywnych płatników VAT, w rejestrze można uzyskać informacje o podmiotach zidentyfikowanych do celów VAT lub nierzetelnych płatnikach VAT. Aby korzystać z wyszukiwarki, należy znać NIP (DIČ) danej osoby.
Jakie podmioty znajdują się w rejestrze i jakie informacje są upubliczniane?
- W Republice Czeskiej można ubiegać się o tzw. dobrowolną rejestrację do podatku VAT lub zostać aktywnym płatnikiem z obowiązku. W tym pierwszym wypadku należy spełnić wymogi czeskiego Urzędu skarbowego. Rejestracja obowiązkowa następuje w momencie, gdy nasze obroty przekroczą 1 mln czeskich koron. Więcej na ten temat znajduje się w naszym artykule o rejestracji do podatku VAT.
- Podmiot niebędący aktywnym płatnikiem VAT uzyskuje status osoby zidentyfikowanej poprzez uczestnictwo w transakcji objętej tym właśnie podatkiem (np. dokonując zakupu towaru z zagranicy). Osoby te muszą złożyć w Urzędzie Skarbowym zeznanie, czy też informację podsumowującą z danej transakcji, a więc rozliczyć VAT – muszą w Czechach opłacić VAT i nie mają prawa na jego odliczenie.
- Kategoria nierzetelnego płatnika VAT obejmuje podatników, którzy poważnie naruszyli obowiązki względem fiskusa (np. nie zapłacił należnego podatku). Jeśli nierzetelny płatnik dostarcza towary lub usługi podlegające opodatkowaniu, ich odbiorca odpowiada za podatek VAT do wysokości niezapłaconego przez dostawcę podatku. Podobną odpowiedzialność ponosi odbiorca, który dokonuje opłaty, za towar dostarczony do Czech lub usługę realizowaną na tym terytorium, na konto płatnika VAT, które jest inne, niż widniejące w rejestrze lub dokonuje tej opłaty na konto zagraniczne. Sprawdzenie wiarygodności / zawodności dostawcy i numeru rachunku może więc pomóc w uniknięciu dużych strat finansowych. Nierzetelni płatnicy VAT są wpisywani do rejestru od 2013 roku.
W krajowym rejestrze podatników VAT znajdują się więc nie tylko podstawowe wiadomości na temat danego podmiotu, takie jak numer identyfikacji podatkowej (DIČ), nazwa firmy, forma prawna czy adres siedziby, ale również informacje dotyczące ponoszenia odpowiedzialności za niezapłacony podatek VAT czy numery rachunków płatników VAT.
Jak wyszukać płatnika VAT, jeśli nie znamy NIP?
Inną opcją jest wyszukiwanie aktywnych płatników VAT za pomocą systemu ARES, prowadzonego przez Ministerstwo Finansów. ARES udostępnia dane dotyczące podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w Republice Czeskiej. Nie ogranicza się jedynie do płatników VAT. W systemie informacyjnym ARES można wyszukiwać osoby prawne zgodnie z nazwą firmy lub jej REGONem (IČO). Można też znaleźć osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą po wpisaniu nazwiska lub PESELU. Jeśli podmiot jest jednocześnie płatnikiem VAT, ARES wyświetli te informacje. Po kliknięciu następuje przekierowanie na stronę krajowego rejestru podatników VAT.
Weryfikacja VAT w UE - system VIES
Nawiązując współpracę z zagranicznym kontrahentem, konieczne jest sprawdzenie ważności i poprawności jego NIPu, aby uchronić się od odpowiedzialności, o której była mowa wyżej. Numer VAT UE jest unikalnym numerem identyfikacyjnym przypisanym każdemu podatnikowi – składa się z kodu kraju oraz kombinacji liter i cyfr, właściwej dla danego członka Unii Europejskiej. W przypadku Republiki Czeskiej stosuje się kod CZ, po którym następuje ciąg cyfr odpowiadający nr REGON, nadanemu przy założeniu firmy.
NIP podatnika innego kraju UE można sprawdzić, korzystając z systemu informacyjnego VIES (VAT Information Exchange System), który umożliwia przesyłanie danych o płatnikach VAT w Unii Europejskiej. Nie zawiera jednak tak szczegółowych informacji, jak czeski krajowy rejestr VAT, co wynika z faktu, że dane o płatniku są publikowane zgodnie z ustawodawstwem obowiązującym w danym kraju. Niemniej informacje w VIES są zawsze aktualne. Zapytania są przekazywane administracji podatkowej danego kraju i odbierane w czasie rzeczywistym.
Oprócz informacji upublicznionych on-line, urzędy podatkowe różnych krajów komunikują się „wewnętrznie”, przesyłając między sobą dane podatników, w celu weryfikacji deklaracji VAT. Urzędy sprawdzają m.in. czy sprzedawca mógł dostarczyć towar lub usługę bez podatku VAT oraz czy nabywca prawidłowo taką dostawę opodatkował i wykazał w zeznaniu VAT.
