Wiele czynników zachęca polskich przedsiębiorców do prowadzenia biznesu w Czechach. Jest to między innymi bardziej atrakcyjny system opodatkowania. Ponadto otworzenie działalności gospodarczej u naszych południowych sąsiadów nie wymaga wyprowadzki do tego kraju. Przedsiębiorcy mają możliwość wykorzystania oddziałów lub filii na terenie Czech, a także korzystania z biur wirtualnych. Ważne jest jednak przeprowadzenie wcześniejszej analizy rynku i konkurencji, aby zrozumieć specyfikę działania w nowym otoczeniu.

Rynek czeski - najważniejsze informacje

Republika Czeska charakteryzuje się najwyższym udziałem przemysłu w produkcie krajowym brutto (PKB) spośród krajów Unii Europejskiej, osiągając poziom 30%. Sektor motoryzacyjny dominuje w tej gałęzi gospodarki. PKB na głowę mieszkańca, przeliczony według parytetu siły nabywczej, osiągnął w Czechach 92% średniej wartości dla państw Unii Europejskiej, co umieszcza Czechy przed takimi krajami jak Portugalia czy Grecja.

Czechy cieszą się również najwyższymi ocenami kredytowymi w regionie Europy Środkowej według agencji Moody’s (Aa3), S&P (AA) oraz Fitch (AA-). Średni wzrost czeskiego PKB w ciągu ostatnich dwudziestu lat wynosił 2,1%, z czego w okresach wolnych od globalnych kryzysów wzrost ten był wyższy, osiągając 2,6%. Wpływ pandemii koronawirusa na gospodarkę Czech był znaczący, co spowodowało spadek PKB, ale sytuacja zaczęła się poprawiać po złagodzeniu obostrzeń, kiedy gospodarka zanotowała wzrost PKB napędzany głównie przez wzrost zapasów i konsumpcję w gospodarstwach domowych, chociaż bilans handlu zagranicznego wpłynął negatywnie na wyniki.

Prognozy przewidują wzrost gospodarczy, głównie dzięki wydatkom sektora publicznego i konsumpcji gospodarstw domowych. Problemem pozostaje wysoka inflacja. Wzrost cen ropy i jednostkowe koszty pracy mogą działać proinflacyjnie, jednak przewiduje się, że te czynniki będą miały mniejszy wpływ niż w okresach poprzednich. Oczekuje się, że umocnienie czeskiej korony wobec euro przyniesie efekty antyinflacyjne.

Na rynku pracy wciąż widoczne są nierównowagi charakteryzujące się niedoborami kadrowymi we wszystkich sektorach. Stopa bezrobocia ma spaść dzięki ożywieniu gospodarczemu. Wyniki sektora instytucji rządowych były mocno obciążone przez skutki pandemii oraz podejmowane działania ochrony zdrowia i polityki stymulacji fiskalnej, co doprowadziło do deficytu finansów publicznych i wzrostu długu publicznego.

Współpraca gospodarcza Polski i Czech

Podczas planowania biznesu w Czechach, warto dokładnie przeanalizować potencjał tego rynku. Dla polskiego przedsiębiorcy kraj ten jest rynkiem geograficznie i kulturowo bliskim, co sprzyja integracji działalności z rynkiem polskim i może ułatwić prowadzenie firmy. W Czechach panują korzystne warunki dla rozwoju inwestycji, a rynek ten charakteryzuje się dużą otwartością na nowe przedsięwzięcia. Szeroki zakres potrzeb konsumentów sprawia, że różnorodne branże mogą tu łatwo znaleźć swoje miejsce. Również rynek e-commerce w Czechach rozwija się dynamicznie, co widać po rekordowej liczbie sklepów internetowych – w Czechach funkcjonuje ich aż 5 na każde 1000 mieszkańców, w porównaniu z 1,3 w Polsce.

Zakupy online są bardzo popularne wśród Czechów, którzy w 77% dokonują ich przez Internet. Najczęściej kupowane kategorie to media i elektronika, moda, hobby i zabawki, meble i AGD oraz żywność.

Gospodarczo Czechy są jednym z kluczowych partnerów Polski. W 2021 roku kraj ten był drugim najważniejszym odbiorcą polskiego eksportu, z udziałem 5,8%, oraz siódmym co do wielkości dostawcą do Polski, z udziałem 3,2%. Wartość handlu dwustronnego między Polską a Czechami wyniosła prawie 26 miliardów euro, z czego eksport z Polski osiągnął prawie 17 miliardów euro, a import z Czech przekroczył 9 miliardów euro.

Jako otwarta gospodarka, Czechy są mocno zależne od eksportu, co regularnie skutkuje dodatnim saldem handlowym, które w 2021 roku wyniosło blisko 13 miliardów EUR. Wśród krajów Unii Europejskiej, które osiągnęły dodatnie saldo handlowe z Czechami w 2021 roku, były Polska, Włochy i Malta.

Handel między Polską i Czechami

W eksporcie z Polski przeważają przede wszystkim wyroby z branży elektromaszynowej, które stanowią 29,4% całości, zaś wyroby metalurgiczne to 19,0%. Produkty z przemysłu chemicznego mają udział 17,2%, a artykuły rolno-spożywcze 9,5%. Wśród głównie eksportowanych towarów znajdują się: części i akcesoria do samochodów, meble, silniki spalinowe z zapłonem samoczynnym, węgiel kamienny, drut miedziany, silniki z zapłonem iskrowym, izolowane przewody i kable, telewizory, monitory i projektory wideo, artykuły z tworzyw sztucznych, mięso drobiowe oraz leki pakowane do sprzedaży detalicznej.

W imporcie z Czech do Polski dominujące pozycje zajmują także wyroby elektromaszynowe, które składają się na 31,5% całego importu, produkty chemiczne (16,8%), wyroby metalurgiczne (15,3%) oraz artykuły rolno-spożywcze (10,8%). Kluczowe towary importowane to samochody osobowe, części samochodowe, walcowane wyroby metalowe, konstrukcyjne zabawki, izolowane kable i druty, meble, gotowa karma dla zwierząt, opony, części do silników spalinowych, telefony oraz organiczne detergenty.

W 2021 roku odnotowano wzrost eksportu we wszystkich wymienionych grupach towarowych, z największym wzrostem w wyrobach metalurgicznych o 48,7%, produktach przemysłu drzewno-papierniczego o 23,5%, produktach przemysłu chemicznego oraz przemysłu lekkiego po 22,3%, wyrobach mineralnych o 19,2% oraz w wyrobach elektromaszynowych o 11,9%.

Czeska gospodarka - priorytety rządu

Wśród najważniejszych priorytetów ekonomicznych rządu Czech znajdują się następujące kierunki działań:

• cyfryzacja kraju - rząd planuje zbudowanie ogólnokrajowej sieci szybkiego Internetu, wdrożenie elektronicznego systemu komunikacji między obywatelami i przedsiębiorcami a instytucjami państwowymi oraz zapewnienie społeczeństwu dostępu do danych publicznych,
• implementacja programu Przemysł 4.0 - rząd stawia na wprowadzenie nowoczesnych, innowacyjnych systemów produkcyjnych, które mają na celu podniesienie wydajności i efektywności procesów wytwarzania,
• inwestycje z efektywnym wykorzystaniem środków unijnych - planowane są duże inwestycje infrastrukturalne, w tym rozbudowa sieci autostrad, modernizacja sieci kolejowej i rozwój szybkich kolei,
• reforma systemu emerytalnego i program mieszkaniowy dla seniorów - rząd wspólnie z władzami lokalnymi planuje zbudować w ciągu najbliższych lat od 4 do 6 tysięcy mieszkań socjalnych dla osób starszych,
• zmiana systemu zachęt inwestycyjnych - nowe wsparcie będzie skierowane na inwestycje o wysokiej wartości dodanej oraz te zlokalizowane w regionach borykających się z problemami strukturalnymi,
• zmniejszenie obciążeń administracyjnych dla przedsiębiorców - szczególnie w sektorze MŚP, w tym uproszczenie systemu podatkowego i rozszerzenie możliwości korzystania z ryczałtu podatkowego,
• zwiększenie oraz racjonalizacja wydatków na edukację, badania i rozwój - rząd stawia na rozwój edukacji i innowacji jako klucz do wzrostu gospodarczego,
• zwiększenie budżetu na obronę - planowane jest osiągnięcie poziomu wydatków na obronę na poziomie 2% PKB w latach 2024/25,
• dążenie do zbilansowania budżetu państwa i stabilizacji długu publicznego w stosunku do PKB - rząd nie planuje działań mających na celu przyjęcie wspólnej waluty europejskiej.

Te działania mają na celu poprawę infrastruktury, zwiększenie efektywności produkcji i administracji, wsparcie społeczeństwa oraz zwiększenie innowacyjności gospodarki czeskiej.

Prowadzenie firmy w Czechach - czy to się opłaca?

Rozwój biznesu w Czechach stanowi atrakcyjną opcję, szczególnie dla polskich przedsiębiorców, głównie ze względu na korzystniejsze warunki podatkowe. Takie przedsięwzięcie oferuje możliwość rozszerzenia działalności oraz wejścia na nowe rynki, co może znacząco zwiększyć rentowność firmy. Prowadzenie biznesu u południowych sąsiadów Polski charakteryzuje się również dużą elastycznością, co sprzyja rozwojowi przedsiębiorstwa.

Istotne jest uwzględnienie specyfiki branży, w której działamy lub zamierzamy działać oraz analiza konkurencji. Warto zwrócić uwagę na brak monopolu rynkowego, szczególnie w sektorze e-commerce, co umożliwia znalezienie atrakcyjnej niszy.

System podatkowy w Czechach jest przyjazny dla przedsiębiorców, umożliwiając odliczenia kosztów prowadzenia działalności w wysokości od 40 do 60%, często bez potrzeby ich dokumentowania. Proces zakładania firmy może być szybki i zrealizowany w dużej mierze elektronicznie, co obniża koszty administracyjne. Dodatkowo istnieją inne korzyści dla polskich firm inwestujących w Czechach. Jedną z nich jest uproszczony system opodatkowania dochodu firmowego z jednolitą stawką 19% i 15% dla osób fizycznych oraz brak wymogu posiadania kas fiskalnych. Warto również zwrócić uwagę na elastyczność w przypadku opóźnień w opłatach podatkowych i składkowych, a także dodatkowe ulgi dla studentów oraz rodzin z dziećmi.

Zarówno prowadzenie, jak i rozwijanie działalności w Czechach, oferuje polskim przedsiębiorcom szereg korzyści, które mogą przyczynić się do zwiększenia ich konkurencyjności na rynkach międzynarodowych.