Rodzaje umów
-
Pracovní smlouva – umowa o pracę
Każda umowa o pracę musi zawierać trzy podstawowe ustalenia: rodzaj pracy, miejsce jej wykonania oraz datę rozpoczęcia stosunku pracy. Wysokość wynagrodzenia, sposób i termin wypłaty można określić bezpośrednio w umowie lub w osobnym dokumencie. W umowie o pracę precyzuje się również wymiar urlopu czy długość okresu próbnego (maksymalnie 3 miesiące).
Umowę o pracę podpisujemy:
- na czas określony można zawierać maksymalnie na 3 lata. Po tym czasie pracodawca może ją jeszcze dwa razy przedłużyć. Oznacza to więc, że zatrudnienie na czas określony w tej samej firmie może trwać najdłużej 9 lat (3 x 3 lata).
- na czas nieokreślony, gdy umowa nie określa daty rozwiązania stosunku pracy.
Stosunek pracy kończy się za porozumieniem stron, złożeniem wypowiedzenia, natychmiastowym rozwiązaniem umowy czy też rozwiązaniem umowy w okresie próbnym (pracodawca nie może jednak tego dokonać w ciągu pierwszych 14 dni). Może również minąć czas, na jaki umowa była zawarta.
Przy rozwiązywaniu umowy obowiązuje okres wypowiedzenia, który trwa minimalnie 2 miesiące i rozpoczyna się od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego następującego po złożeniu wypowiedzenia.
Urlop wypoczynkowy przy umowie o pracę
W przypadku całego etatu (40 godzin tygodniowo) pracownikowi przysługuje od 20 do 25 dni urlopu wypoczynkowego na rok, w zależności od dobrej woli pracodawcy. Jeśli jednak nie miałby możliwości wykorzystania całego urlopu w danym roku, pozostałe dni przechodzą na rok następny.
Urlop przysługuje pracownikowi, który był zatrudniony u jednego pracodawcy minimalnie 60 dni. Jeśli umowa nie trwała cały rok, urlop ulega skróceniu – za każdy przepracowany miesiąc przysługuje 1/12 urlopu należnego za rok pracy. Jeśli pracownik nie przepracował 60 dni, przysługuje mu urlop w wymiarze 1/12 urlopu należnego za rok pracy za każde 21 dni, które przepracował.
W czasie urlopu pracownik otrzymuje średnie zarobki wyliczane na podstawie przepracowanego czasu oraz wynagrodzenia brutto z poprzednich trzech miesięcy kalendarzowych.
-
Dohoda o provedení práce (DPP) – „umowa o wykonaniu pracy”
Wymiar pracy u jednego pracodawcy nie może przekroczyć 300 godzin w danym roku kalendarzowym. Jeśli miesięczne wynagrodzenie nie przekroczy 10 000 CZK brutto, odprowadza się jedynie podatek dochodowy 15%, nie zostają potrącone składki na ubezpieczenie społeczne czy zdrowotne. Minimalne wynagrodzenie to 96,40 CZK brutto za godzinę. Osoba zatrudniona na takiej umowie nie ma do urlopu. Umowę można rozwiązać za porozumieniem stron, poprzez złożenie wypowiedzenia (okres wypowiedzenia wynosi wtedy 15 dni od dnia doręczenia wypowiedzenia drugiej stronie) lub rozwiązać umowę ze skutkiem natychmiastowym.
-
Dohoda o pracovní činnosti (DPČ) – „umowa o czynności zawodowej”
W tym przypadku wymiar pracy nie może przekroczyć 20 godzin tygodniowo, co w rzeczywistości odpowiada ½ etatu. Jeśli wynagrodzenie przekracza 3 499 CZK na miesiąc, odprowadza się nie tylko podatek dochodowy 15%, ale również składki na ubezpieczenia zdrowotne i społeczne. Zasadniczo pracownikowi nie przysługuje urlop wypoczynkowy, ale jeśli strony umowy uzgodniły, że pracownik będzie miał do niego prawo, umowa powinna zawierać odpowiedni zapis. zdrowotny, zazwyczaj też w umowie określa się wymiar urlopu wypoczynkowego. Okres wypowiedzenia, podobnie jak w przypadku DPP, wynosi 15 dni od dnia doręczenia wypowiedzenia drugiej stronie.
Składki ubezpieczeniowe
Składka społeczna
Ubezpieczenie społeczne pracownika wynosi łącznie 31,5% wynagrodzenia brutto, z czego 6,5% płaci pracownik, a resztę pracodawca. Ubezpieczenie obejmuje:
- składki na ubezpieczenie chorobowe (2,3 %, całość opłaca pracodawca)
- składki na ubezpieczenie emerytalne (6,5 % opłaca pracownik, 21,5 % opłaca pracodawca)
- wkład w państwową politykę zatrudnienia (1,2 % całość opłaca pracodawca).
Składka zdrowotna
Ubezpieczenie zdrowotne pracownika wynosi łącznie 13,5% wynagrodzenia brutto. Pracownik opłaca jedynie 1/3 składki, a więc 4,5%, pracodawca opłaca pozostałe 2/3 składki, czyli 9 %.
Płaca minimalna a płaca gwarantowana
Od 1 stycznia 2023 roku płaca minimalna w Czeskiej Republice uległa podwyższeniu i obecnie wynosi ona 17 300 CZK na miesiąc, bądź 103,80 CZK na godzinę. Płacą minimalną są objęte stanowiska, które nie wymagają specjalnych kwalifikacji (np. sprzątanie, doręczanie przesyłek, zbieranie i mycie naczyń itp.).
Stanowiska, do których potrzebne są konkretne umiejętności i wiedza objęte są tzw. płacą gwarantowaną, która jest wyższa niż płaca minimalna i dzieli się na siedem kategorii, w zależności od tego, jak skomplikowana będzie wykonywana praca oraz jakich umiejętności i wysiłku będzie wymagała. Poniższa tabelka przedstawia, czym charakteryzują się poszczególne kategorie:
| Kategoria | Prace zaklasyfikowane do danej kategorii | Miesięczna płaca gwarantowana (CZK) | Płaca gwarantowana za godzinę (CZK) |
|---|---|---|---|
| 1. | sanitariusz, kopacz, łatwe prace budowlane, sprzedaż druku, pieczątek, wyrobów tytoniowych, prace domowe itp. | 17 900 | 106,50 |
| 2. | maszynista metra, kasjer, skomplikowane blacharstwo, fryzjerstwo zawodowe, samodzielna sprzedaż towarów, przygotowanie i wydawanie ciepłych posiłków itp. | 19 700 | 117,50 |
| 3. | pielęgniarka/ położna/ ratownik medyczny pod nadzorem specjalisty, maszynista pociągów, krawiec, skomplikowana hydraulika, mechanika samochodowa (wraz z diagnostyką) itp. | 21 800 | 129,80 |
| 4. | kierowca autobusów miejskich, pielęgniarka/ położna/ ratownik medyczny bez nadzoru specjalisty, obsługa IT, praca w dziale płac i zasobów ludzkich, prowadzenie księgowości, tworzenie aplikacji, nauka dzieci w przedszkolu itp. | 24 100 | 143,30 |
| 5. | informatyka, zapewnianie działań biznesowych, organizacja sprzedaży, tworzenie ofert cenowych, tworzenie dokumentacji i projektów pod budowy, które są technicznie wymagające itp. | 26 600 | 158,20 |
| 6. | lekarz, dentysta, farmaceuta, twórca strategii i prognoz marketingowych, wykładowca uczelni wyższej itp. | 29 400 | 174,70 |
| 7. | tworzenie strategii systemowych, planowanie strategii biznesowych, handlowych czy finansowych, operacje na rynku kapitałowym itp. | 34 600 | 207,60 |
