Kiedy pełnienie funkcji jest bezpłatne?
Zgodnie z aktualnym brzmieniem § 59 ust. 3 czeskiej ustawy o spółkach handlowych, jeśli wynagrodzenie nie zostało określone w umowie o pełnienie funkcji zgodnie z obowiązującym prawem, przyjmuje się, że wykonywanie funkcji członka wybieranego organu jest bezpłatne. Nowelizacja precyzuje tę zasadę w taki sposób, że ma ona zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do spółek kapitałowych. Jednocześnie umożliwia zaoferowanie innego świadczenia dla członków wybieranego organu, w sytuacji, gdy pełnią oni swoją funkcję bezpłatnie.
Wynagrodzenie zwyczajowe
Obecna ustawa o spółkach handlowych przewiduje przypadki, w których pełnienie funkcji nie jest bezpłatne, nawet jeśli umowa o pełnienie funkcji członka wybieranego organu nie zostanie zawarta w prawidłowy sposób lub nie zostanie zatwierdzona przez spółkę.
Zaliczają się do nich okoliczności leżące po stronie spółki handlowej, z powodu których umowa lub zawarte w niej zapisy są nieważne, przeszkody leżące po stronie spółki handlowej, z powodu których umowa nie została zawarta oraz brak zatwierdzenia umowy o pełnienie funkcji bez zbędnej zwłoki po powołaniu do funkcji członka organu spółki.
Nowelizacja ustawy rozszerza te regulacje o dalsze okoliczności, z powodu których umowa nie została zawarta, przy czym jednocześnie nie można wymagać, aby członek organu pełnił swoją funkcję bezpłatnie. Jest to przede wszystkim siła wyższa. Aktualne brzmienie ustawy pozwala udowodnić, że z powodu siły wyższej to spółka nie zawarła umowy o pełnienie funkcji. Nowelizacja zakłada takie same regulacje, jeśli siła wyższa nie pozwala członkowi organu zawrzeć umowy i dodatkowo rozszerza je o dalsze przeszkody powstałe niezależnie od woli czy wiedzy członka wybieranego organu spółki kapitałowej.
W powyższych przypadkach stosuje się zasadę, zgodnie z którą, członkowi organu przysługuje tzw. wynagrodzenie zwyczajowe za wykonywanie danej funkcji, którego wysokość jest uzależniona od konkretnego przypadku. Dodanie tego przepisu ma na celu ochronę członka wybranego organu spółki kapitałowej, od którego nie można wymagać, aby pełnił swój urząd bezpłatnie.
Umowa spółki a umowa o pełnienie funkcji
Jednocześnie chodzi o uregulowanie ewentualnych rozbieżności między umową spółki a umową o pełnienie funkcji, które na ten moment rozstrzyga się jedynie na podstawie interpretacji przepisów. Po nowelizacji zacznie obowiązywać zasada nadrzędności umowy spółki w stosunku do umowy o pełnienie funkcji w przypadkach, gdy zapisy obu dokumentów wzajemnie się wykluczają. Wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja, gdy umowa o pełnieni funkcji zostanie zatwierdzona przez wspólników większością głosów, wymaganą do zmiany umowy spółki.
