Rozporządzenie AML
Od 1 października 2018 r. obowiązuje w Czechach rozporządzenie Czeskiego Banku Narodowego (dalej jedynie CNB) w sprawie niektórych wymogów dotyczących systemu wewnętrznych zasad, procedur i środków kontroli przeciw praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, zwany również rozporzadzeniem AML (z angielskiego Anti money laundering).
Niniejsze rozporządzenie rozszerza i precyzuje obowiązki instytucji finansowych i kredytowych oraz niebankowych dostawców kredytów konsumenckich i ich pośredników w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy. Przede wszystkim narzuca na te instytucje obowiązek opracowania systemu zasad wewnętrznych, które służyć mają identyfikacji i ocenie poziomu ryzyka związanego z legalizacją dochodów z działalności niezgodej z prawem. System zasad wewnętrznych ma określać poziom ryzyka, który dana instytucja jest skłonna podjąć oraz sposób radzenia sobie z takim zagrożeniem.
System zasad wewnętrznych
W ramach tego systemu instytucje muszą pisemnie określić ryzyko prania pieniędzy, jakie mogą napotkać w ramach prowadzonej działalności, uwzględniając przy tym krajowe i europejskie oceny ryzyka, informacje z CNB i Urzędu Analiz Finansowych (Finanční analytický úřad) oraz informacje uzyskane w ramach kontroli klientów.
Kolejną częścią systemu zasad wewnętrznych jest wypracowanie procedury oceny klienta i określenie ryzyka związanego ze współpracą z nim. Czynniki wpływające na taką ocenę obejmują na przykład kraj pochodzenia klienta, w przypadku osób fizycznych, a w przypadku pomiotów prawnych – kraj pochodzenia osób działających w jego imieniu, właścicieli udziałów, jak również osób będących członkami organu statutowego. Dalej bada się strukturę własności klienta, jego zarządzania oraz pochodzenie funduszy. Na podstawie profilu ryzyka instytucja określa następnie skuteczny sposób kontrolowania klienta.
I właśnie tutaj natrafiamy na problem, ponieważ czeskie banki często nie chcą podejmować ryzyka, które stanowi dla nich sytuacja, gdy klient (firma) nie wykazuje powiązań z Republiką Czeską – a więc gdy wspólnicy oraz członkowie organu statutowego nie są obywatelami Czech, ani nie posiadają na tym terytorium miejsca zamieszkania, gdy środki finansowe firmy pochodzą z zagranicy, podobnie jak jej partnerzy.
Formularz AML
Banki wypracowały procedurę oceny klienta polegającą na weryfikacji tzw. formularza AML, który każdy klient, chcący założyć konto operacyjne, musi wypełnić. Banki proszą np. o:
- Pełne dane rzeczywistego beneficjenta (obywatelstwo, data urodzenia, adres zamieszkania);
- Dokładny przedmiot działalności firmy;
- Obszar prowadzenia działalności (główne rynki, na które będą kierowane produkty/usługi);
- Główni kontrahenci (wskazanie konkretnych spółek- nazwa, kraj rejestracji, branża);
- Kraj pochodzenia środków dla prowadzonej działalności;
- Oczekiwane obroty na rachunkach ze wskazaniem walut;
- Informację, czy klient jest zaangażowany w inne działalności;
- Rozmiar prowadzonej działalności (przychód/ilość zatrudnionych pracowników)
- Informację, czy klient posiada rachunek w innym banku w kraju gdzie została zarejestrowana jego działalność.
Dodatkowo banki mogą żądać dołączenia sprawozdania za ostatni zamknięty rok obrotowy, bilansu przygotowanego na konretny dzień czy protokołu z ostatniego Walnego Zgromadzenia.
Weryfikacja informacji zawartych w formularzu przebiega w centracli banku, a bankowiec, z którym mamy do czynienia, nie ma możliwości, aby wpłynąć na jej wynik. Nie jest też niestety w stanie określić, jak długo taka ocena może potrwać. Pozostaje uzbroić się w cierpliwość.
