Problematyczne waluty
Ostatnimi czasy dużą popularność, również w Czechach, zyskał temat wydobywania wirtualnych walut oraz handlu nimi. Przedsiębiorcy, którzy chcą na tej koncepcji budować swój biznes często mają problem, jak traktować kryptowalutę w kontekście podatków oraz księgowości. Jest to dziedzina stosunkowo młoda, za którą krajowa legislatywa próbuje nadążyć. Na razie jednak czescy księgowi muszą opierać się o regulacje europejskie i z rozwagą interpretować czeskie prawo podatkowe.
Podatek dochodowy
Jeśli uzyskujemy dochody zawsze musimy opłacać podatek dochodowy. W Czechach wynosi on 15% dla osób fizycznych oraz 19% od osób prawnych. Dochód można uzyskać poprzez:
- Świadczenia usług opłacanych kryptowalutą
- Handel walutą wirtualną na giełdzie
- Wydobycie i sprzedaż kryptowalut
Podstawą opodatkowania jest zysk, czyli dochód pomniejszony o koszty jego uzyskania. Co więc stanowi dochód a co koszty?
Pierwszy rodzaj transakcji z wykorzystaniem wirtualnej waluty oznacza, że za świadczone usługi dana osoba przyjmuje kryptowalutę, którą następnie sprzedaje za walutę FIAT (w uproszczeniu za walutę rzeczywistą, np. złotówki czy korony czeskie). Za uzyskane w ten sposób środki kupuje towar, opłaca rachunki itp. Na koniec roku taka osoba posiada część „pieniędzy” w walucie rzeczywistej a część w walucie wirtualnej, której wartość szacowana na dzień 31.12. Koszty to nakłady na działalność (opłaty za energię, czynsz, zakup towaru itp.)
W handlu na giełdzie dochód stanowi waluta FIAT, czyli wartość kryptowaluty wpłacana na rachunek bankowy oraz wartość waluty wirtualnej, którą podmiot nadal posiada, a która jest szacowana na dzień 31.12. Kosztami w tym wypadku będą opłaty (np. za depozyt na giełdzie).
W przypadku wydobycia kryptowalut dochód stanowi waluta FIAT, a więc pieniądze, które podmiot otrzymał ze sprzedaży kryptowaluty oraz wartość posiadanej kryptowaluty szacowana na dzień 31.12. Koszty to zakup sprzętu obliczeniowego, energia elektryczna oraz opłaty.
Podatek VAT
Zgodnie z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości UE z 22 października 2015 r. wymiana kryptowaluty za walutę FIAT i odwrotnie nie podlega podatkowi VAT. Opodatkowaniu takiemu podlegają jednak opłaty za towary i usługi dokonywane w kryptowalucie z tą różnicą, że VAT będzie zapłacony walutą wirtualną.
Księgowanie kryptowalut
Czeskie przepisy nie regulują sposobu wyceny kryptowaluty, niemniej każda transakcja musi być wyceniona w KCZ i w tej formie zaksięgowana. Bezpieczną metodą jest wyliczanie średniej wartości kryptowaluty, wyrażonej w dolarach lub w euro. Do szacowania brane są pod uwagę kursy kryptowaluty z kilku większych giełd. Otrzymana w ten sposób średnia wartość jest przeliczana na czeskie korony według kursu podanego przez Narodowy Bank Czeski (ČNB) na dzień, w którym doszło do zdarzenia księgowego.
Przepływy z udziałem kryptowalut trzeba oczywiście wykazać w rozliczeniu rocznym. Od decyzji podmiotu, który zajmuje się obrotem wirtualną walutą oraz od charakteru księgowanych przepływów zależy, czy będą traktowane jako obrotowe aktywa finansowe, trwałe aktywa finansowe, czy, choć dość rzadko, jako produkty. Warto również w załączniku do rozliczenia wyjaśnić sposób postępowania z kryptowalutami. Nie trzeba wykazywać procesów dziejących się wewnątrz giełdy, a więc przedkładać wypisów z tzw. blockchainu. Dokumenty niezbędne do księgowania to faktury wydane i przyjęte, a więc obejmujące należności i zobowiązania wyrażone w czeskich koronach.
