Małżonkowie współpracujący przy działalności gospodarczej w Czechach mogą zyskać wiele korzyści, zwłaszcza w kontekście oszczędności na składkach na ubezpieczenie. Niektórzy zyskują również na podatku dochodowym. Na czym dokładnie to polega? Przeanalizujmy przykłady, aby zobrazować realne plusy.
Na czym polega współpraca małżonków w Czechach?
W świetle przepisów prawnych przedsiębiorca może przekazać część swoich dochodów i kosztów na małżonka. W tym przypadku współmałżonek oficjalnie zostaje uznany jako osoba współpracująca. Taki podział dochodowy umożliwia bardziej efektywne opodatkowanie, gdyż w ten sposób zobowiązania podatkowe zostają rozłożone na dwie osoby, zamiast obciążać jednego podatnika.
Dodatkowo małżonek współpracujący jest traktowany jako przedsiębiorca prowadzący działalność. W związku z tym zachodzi konieczność odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.
Podstawa prawna: Zasady korzystania z instytucji współpracy są określone w §13 ustawy o podatku dochodowym.
Kiedy współpraca małżonków się opłaca?
Możemy wyróżnić kilka sytuacji, gdy małżeństwo może zyskać wiele korzyści wynikających ze współpracy.
- Małżonek nie ma dochodów.
Jeśli jeden z małżonków nie osiąga dochodu, współpraca umożliwia wykorzystanie jego kwoty wolnej od podatku i przysługującej mu ulgi. W tym przypadku część dochodu, która u przedsiębiorcy byłaby opodatkowana, może zostać przeniesiona na współmałżonka i rozliczona bez podatku.
Przykład: Maciej prowadzi działalności gospodarczą. Zarabia 800 000 CZK rocznie. Jego żona Karolina jest studentką, nie pracuje i nie osiąga żadnych dochodów. Maciej przekazuje jej 25% swoich dochodów, a ich łączny podatek zostaje obniżony o 30 000 CZK w skali roku.
Obrazuje to poniższa tabela:
| Pozycja | Bez współpracy | Z współpracą (Maciej) | Z współpracą (Karolina) |
| Dochód opodatkowany | 800 000 CZK | 600 000 CZK | 200 000 CZK |
| Podatek dochodowy | 120 000 CZK | 90 000 CZK | 30 000 CZK |
| Ulga podatkowa | 30 840 CZK | 30 840 CZK | 30 840 CZK |
| DPFO za 2024 r. | 89 160 CZK | 59 160 CZK | 0 CZK |
| Łączny DPFO małżonków | 89 160 CZK | 59 160 CZK | – |
| Oszczędność podatkowa | – | 30 000 CZK. | – |
- Małżonek pracuje, ale osiąga niski dochód.
Jeśli małżonek zarabia mało przy pracy na etacie i płaci niewielkie podatki, dodatkowy dochód z działalności może być opodatkowany w niższym progu podatkowym.
Przykład: Kamil prowadzi działalność i zarabia 800 000 CZK rocznie. Jego żona Monika jest zatrudniona na etacie i zarabia 168 000 CZK rocznie. Nie płaci podatku, bo całą kwotę pokrywa jej ulga podatkowa. Kamil przekazuje jej część swojego dochodu, w związku z czym staje się ona osobą współpracującą, a ich łączny podatek zostaje obniżony o 10 140 CZK.
Warto spojrzeć na tabelę:
| Pozycja | Bez współpracy (Kamil) | Z współpracą (Kamil) | Bez współpracy (Monika) | Z współpracą (Monika) |
| Podstawa opodatkowania z etatu | 0 CZK | 0 CZK | 168 000 CZK | 168 000 CZK |
| Podstawa opodatkowania z działalności | 800 000 CZK | 600 000 CZK | 0 CZK | 200 000 CZK |
| Odliczenie podatkowe | 30 000 CZK | 30 000 CZK | 30 000 CZK | 30 000 CZK |
| Podstawa opodatkowania po odliczeniu | 770 000 CZK | 570 000 CZK | 138 000 CZK | 338 000 CZK |
| Podatek dochodowy | 115 500 CZK | 85 500 CZK | 20 700 CZK | 50 700 CZK |
| Ulga na podatnika | 30 840 CZK | 30 840 CZK | 30 840 CZK | 30 840 CZK |
| DPFO za 2024 r. | 84 660 CZK | 54 660 CZK | 0 CZK | 19 860 CZK |
| Suma DPFO obojga małżonków | 84 660 CZK | 74 520 CZK | – | – |
| Oszczędność podatkowa | 10 140 CZK | |||
- Jeden z małżonków jako przedsiębiorca osiąga bardzo wysoki dochód, opodatkowany dwoma progami.
W Czechach obowiązuje stawka podatkowa w wyższej wysokości (23%) od dochodów przekraczających 1 582 812 CZK rocznie. W sytuacji, gdy jeden z małżonków zarabia kwotę powyżej tego limitu, może przekazać część dochodu osobie współpracującej i w ten sposób uniknąć wyższego opodatkowania.
Przykład: Paulina zarabia 2 200 000 CZK rocznie. Część jej dochodów jest opodatkowana wyższą stawką 23%. Jej mąż Dariusz pracuje na etacie i ma stały roczny dochód na poziomie 600 000 CZK. Paulina przekazuje mu 700 000 CZK jako osobie współpracującej. Dzięki temu zmniejsza podatek, bo przeniesione dochody są opodatkowane stawką 15%.
Bardziej szczegółowo widać to w tabeli:
| Pozycja | Bez współpracy (Paulina) | Bez współpracy (Dariusz) | Z współpracą (Paulina) | Z współpracą (Dariusz) |
| Podstawa opodatkowania z etatu | 0 CZK | 600 000 CZK | 0 CZK | 600 000 CZK |
| Podstawa opodatkowania z działalności | 2 200 000 CZK | 0 CZK | 1 500 000 CZK | 700 000 CZK |
| Podstawa opodatkowania | 2 200 000 CZK | 600 000 CZK | 1 500 000 CZK | 1 300 000 CZK |
| Pierwszy próg podatkowy (15%) | 237 422 CZK | 90 000 CZK | 225 000 CZK | 195 000 CZK |
| Drugi próg podatkowy (23%) | 141 953 CZK | 0 CZK | 0 CZK | 0 CZK |
| Podatek dochodowy | 379 376 CZK | 90 000 CZK | 225 000 CZK | 195 000 CZK |
| Ulga na podatnika | 30 840 CZK | 30 840 CZK | 30 840 CZK | 30 840 CZK |
| DPFO za 2024 rok | 348 536 CZK | 59 160 CZK | 194 160 CZK | 164 160 CZK |
| DPFO obojga małżonków | 407 696 CZK | 358 320 CZK | ||
| Oszczędność podatkowa | 49 376 CZK | |||
Jak widać na powyższych przykładach, małżonkowie mogą w rożny sposób optymalizować swoje zobowiązania podatkowe, niezależnie od tego, czy oboje pracują, czy dochód osiąga tylko jedno z nich. Korzyści podatkowe można uzyskać zwłaszcza wtedy, gdy: jeden z małżonków nie osiąga dochodu w ogóle i może wykorzystać swoje ulgi podatkowe, małżonkowie mają różne poziomy dochodów, a także gdy jeden z małżonków zarabia bardzo dużo, a więc część jego dochodu zostaje objęta już wyższą stawką.
