Myślisz o eksporcie z Czech, a może już wysyłasz swoje produkty za granicę? W takim razie nie możesz ignorować jednego z największych zagrożeń ostatnich miesięcy. Mowa o rosnącym ryzyku celnym. Napięcia geopolityczne, nowe taryfy i niepewność na globalnych rynkach potrafią zaskoczyć nawet doświadczone firmy. Na szczęście są sposoby, aby się odpowiednio zabezpieczyć.
Nowe cła, stary problem, ale bardziej napięty niż kiedykolwiek
Wiosną administracja USA ogłosiła 25-procentowe cła na importowane samochody. Bezpośredni eksport czeskich aut do Ameryki? Symboliczny. Ale pośrednio, przez Niemcy i wspólne łańcuchy dostaw, uderzyło to w czeski przemysł motoryzacyjny. Skutki to spadek zamówień, rosnące koszty i coraz większa niepewność.
To tylko jeden przykład. Zmienność przepisów, wojny handlowe czy nagłe decyzje rządów sprawiają, że eksport nie jest już tak przewidywalny jak dotychczas.
Które branże mają się na baczności?
Jeśli działasz w jednej z poniższych branż, ryzyko celne dotyczy Cię bardziej niż innych:
- Motoryzacja – komponenty do Niemiec i dalej w świat.
- Maszyny i urządzenia przemysłowe – wysyłane do UE, Azji i USA.
- Elektronika – silna zależność od globalnych łańcuchów dostaw.
- Chemia i metale – łatwe do objęcia cłem.
- Żywność i rolnictwo – wrażliwe na protesty, embargo i ograniczenia.
Nawet jeśli nie produkujesz aut ani mikroprocesorów, temat dotyczy każdego eksportera, również Ciebie. Cło działa jak niespodziewany gość. Może zapukać do drzwi nawet tam, gdzie nikt się go nie spodziewa, i potrafi wywrócić całą kalkulację eksportową o 180 stopni.
Jak zabezpieczyć swoją firmę?
Dzięki eksportowi możesz rozwinąć skrzydła, ale jeśli nie zadbasz o bezpieczeństwo, równie szybko może przyciąć je cło, opóźnienie płatności i problem na granicy. Sprawdź, jak zabezpieczyć firmę, zanim rynek pokaże Ci zbyt ostrą lekcję.
1. Ubezpieczenia eksportowe – mniejsze ryzyko, większa kontrola
Szczególną uwagę warto zwrócić na czeski EGAP, czyli publicznego ubezpieczyciela ryzyk eksportowych. Możesz ubezpieczyć się np. przed niewypłacalnością kontrahenta z Afryki czy niestabilną sytuacją polityczną w Azji. Oczywiście prywatne firmy (np. RENOMIA) też oferują różnorodne pakiety.
2. Dywersyfikacja rynków – nie wszystko na jedną kartę
Jeśli 80% Twojego eksportu trafia do jednego kraju, jest to ryzykowne. Czasem wystarczy niewielki kryzys, aby dostawy zostały zablokowane, a cło niespodziewanie rosło.
Dlatego tak istotna jest dywersyfikacja w eksporcie. Jest to po prostu rozłożenie ryzyka na więcej niż jeden rynek. Nie uzależniasz całej sprzedaży zagranicznej od jednego kraju, tylko szukasz odbiorców w kilku miejscach jednocześnie.
3. Hedging walutowy – bo euro i dolar nie stoją w miejscu
Kurs waluty potrafi zmienić zysk w stratę szybciej, niż sądzisz. Zwłaszcza jeśli kontrakt jest rozliczany w euro lub dolarach. Rozważ kontrakty terminowe – zapytaj o to bank lub doradcę kredytowego.
Szukasz nowych rynków? Świetnie, bo Czechy właśnie je otwierają
Czeskie Ministerstwo Przemysłu nie śpi. Od początku roku intensywnie wspiera firmy, które szukają klientów poza Europą. Do gry wchodzą:
- Rynki ASEAN (Wietnam, Tajlandia),
- Ameryka Południowa (Brazylia, Chile),
- Afryka (Maroko, Egipt).
Masz produkt, który sprawdza się u sąsiadów? Jest duża szansa, że sprawdzi się też dalej, ale niezbędne okazuje się odpowiednia strategia.
Jak sprawdzić, czy kontrakt eksportowy jest bezpieczny?
Jest to pytanie, które warto zadać sobie przed podpisaniem każdej międzynarodowej umowy.
Przede wszystkim sprawdź:
- Kto jest po drugiej stronie? Możesz zamówić raport kredytowy lub zapytać w izbie gospodarczej. Sprawdź, od kiedy firma działa na rynku, gdzie ma siedzibę, kto ją reprezentuje i z kim współpracowała dotychczas.
- Jaka jest sytuacja polityczna i gospodarcza w kraju odbiorcy? Nie każdy rynek jest równie stabilny, a niepokój polityczny, wahania walutowe i napięcia społeczne mogą zaszkodzić Twojej dostawie. Sprawdź rating kraju w OECD czy EGAP, zobacz czy kraj nie jest objęty sankcjami i prześledź dostęp do waluty.
- Jak będzie rozliczana płatność? W euro, dolarach, w innej walucie? Czy kontrahent oferuje zaliczkę lub przedpłatę? Najbezpieczniejszą formą jest akredytywa bankowa.
- Czy masz plan awaryjny? Co, jeśli nie zapłacą lub towar utknie na cle? Jak zareagujesz, gdy kontrahent nie odbierze dostawy? Czy masz ubezpieczenie eksportowe lub klauzulę w umowie, które dają Ci możliwość reakcji? Zawsze warto mieć plan B.
5 rzeczy, które możesz zrobić już dziś
- Zrób audyt ryzyk eksportowych w firmie.
- Porozmawiaj z ubezpieczycielem o ochronie transakcji zagranicznych.
- Zaktualizuj listę krajów, do których możesz rozszerzyć eksport.
- Przejrzyj swoje umowy, szczególnie warunki płatności i transportu.
- Zacznij korzystać z raportów ryzyka polityczno-gospodarczego.
Eksport z Czech nadal się opłaca, ale trzeba robić to z głową. Ryzyko celne nie zniknie, ale da się je zminimalizować. Mądrzejsze kontrakty, więcej rynków i lepsze zabezpieczenia – to recepta na spokojny sen eksportera w 2025 roku.
