Czy da się w Czechach zarabiać bez płacenia składek na ubezpieczenie społeczne? Da się! I to zgodnie z prawem. Czechy przewidują kilka sytuacji, w których zarówno przedsiębiorca, jak i osoba zatrudniona na umowie, może uniknąć tych kosztów całkowicie legalnie.
Jeśli prowadzisz firmę lub pracujesz jako freelancer, jest to temat, którego nie możesz ignorować. Składki społeczne w Czechach należą do najwyższych danin. Warto więc wiedzieć, kiedy faktycznie trzeba je płacić, a kiedy niekoniecznie.
Ile wynosi składka ZUS w Czechach?
Składki na ubezpieczenie społeczne stanowią spory wydatek, który znacząco wpływa na rentowność biznesu lub koszt pracownika. Ile wynosi składka społeczna w Czechach?
W 2025 r.:
- Pracownik płaci 7,1% z wynagrodzenia brutto.
- Pracodawca dokłada 24,8%.
- OSVČ (czyli jednoosobowa działalność) odprowadza 29,2% z podstawy wymiaru.
Każdy legalny sposób na zmniejszenie tych opłat może dać realną oszczędność, zwłaszcza przy mniejszych lub dodatkowych dochodach.
7 źródeł dochodu, z których nie płacisz składek społecznych w Czechach
Chcesz legalnie zarabiać w Czechach i nie płacić składek na ubezpieczenie społeczne? Poznaj siedem form dochodu, które Ci to umożliwią.
1. Umowa o dzieło (DPP) – do 11 499 CZK miesięcznie
Jest to najbardziej popularna forma dorabiania w Czechach. Jeśli zatrudnisz kogoś na Dohoda o provedení práce i miesięczna kwota brutto nie przekracza 11 499 CZK, ani Ty jako pracodawca, ani pracownik nie musicie odprowadzać składek społecznych.
Przykład: zatrudniasz grafika na jednorazowy projekt za 10 000 CZK. Kosztuje Cię dokładnie 10 000 CZK, bez dodatkowych składek. Jesteś zwolniony również ze składki zdrowotnej.
Uwaga: po przekroczeniu limitu 11 500 CZK składki już się naliczają.
2. Umowa o pracę na część etatu (DPČ) – do 4 499 CZK
Podobna zasada dotyczy umowy o pracę na część etatu, czyli Dohoda o pracovní činnosti. Tutaj limit jest niższy i wynosi 4 499 CZK brutto miesięcznie. Do tej kwoty również nie płaci się składek społecznych ani zdrowotnych.
Taka forma sprawdzi się np. przy zatrudnianiu studentów, pomocników i pracowników sezonowych.
3. Dochody powyżej maksymalnej podstawy wymiaru
W Czechach obowiązuje tzw. maksymalna podstawa wymiaru składek społecznych. W roku 2025 wynosi ona 2 234 736 CZK rocznie. Od dochodów powyżej tego progu nie nalicza się składek społecznych, niezależnie od ich formy.
Przykład: zarabiasz w ciągu roku 2,5 mln CZK z działalności. Od nadwyżki 265 tys. CZK nie płacisz już składek na ubezpieczenie społeczne.
4. Działalność uboczna z niskim zyskiem (OSVČ vedlejší)
Jeśli prowadzisz działalność jako OSVČ vedlejší, czyli działalność uboczną (np. obok etatu), a Twój zysk brutto za cały rok nie przekracza 111 736 CZK, nie masz obowiązku opłacania składek społecznych.
Jest to korzystne rozwiązanie, gdy testujesz pomysł na biznes, projektujesz strony lub prowadzisz e-sklep w wolnym czasie.
Uwaga! Jeżeli działalność trwa tylko kilka miesięcy w roku, limit jest proporcjonalnie niższy.
5. Przychody kapitałowe (np. dywidendy, odsetki)
Zgodnie z §8 czeskiej ustawy o podatku dochodowym dochody z kapitału są zwolnione ze składek społecznych, niezależnie od ich wysokości. Dotyczy to:
- dywidend z udziałów w spółkach,
- odsetek bankowych,
- zysków z obligacji,
- udziałów w funduszach inwestycyjnych.
6. Przychody z najmu nieruchomości
Masz mieszkanie lub lokal do wynajęcia w Czechach? Dobra wiadomość! Zgodnie z §9 w.w. ustawy dochody z najmu również są wolne od składek społecznych – nawet jeśli zarabiasz na tym duże kwoty.
Pamiętaj o obowiązku rozliczenia podatku dochodowego!
7. Pozostałe dochody jednorazowe (np. sprzedaż rzeczy)
Do tzw. „pozostałych dochodów” (zgodnie z §10 ustawy) zalicza się m.in.:
- sprzedaż używanych rzeczy,
- okazjonalne zyski (np. nagrody),
- inne nieregularne przychody spoza działalności i pracy.
Takie przychody są opodatkowane, ale nie są obciążone składkami społecznymi.
Czy bez składek masz prawo do emerytury w Czechach?
Dochodzimy do sedna sprawy. Wszystkie powyższe formy zarobkowania, chociaż są opłacalne, nie budują Twojej emerytury. Czeskie świadczenia emerytalne i rentowe oblicza się wyłącznie na podstawie okresów, w których płacono składki społeczne.
Jeśli więc przez kilka lat żyjesz tylko z pasywnych dochodów lub „przemykających” umów zleceń, możesz mieć lukę ubezpieczeniową, która w przyszłości daje niższą emeryturę lub powoduje brak prawa do zasiłków chorobowych, macierzyńskich i opiekuńczych.
Czy opłaca się unikać składek na ubezpieczenie społeczne w Czechach?
Przychody wolne od składek mogą dawać Ci świetne źródło dochodu dodatkowego, uzupełniającego główne zajęcie. Sprawdzą się w przypadku freelancingu, projektów B2B, działalności ubocznej, dorabiania w wolnym czasie lub inwestowania.
Mimo wszystko jeśli planujesz działać długofalowo, budować zaplecze emerytalne i mieć prawo do świadczeń, zadbaj o okresy opłacania składek. Optymalnym podejściem jest mix form opodatkowania i ubezpieczenia, w zależności od profilu Twojej działalności.
